Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç MADDE 1 - (1) Bu Esas ve Usullerin amacı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın koordinasyonunda, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında, lisansüstü eğitim verme imkânına sahip olan yükseköğretim kurumlarında, öğretim üyesi ihtiyacı olan diğer yükseköğretim kurumlarının araştırma görevlilerine lisansüstü eğitim yaptırılması suretiyle, öğretim üyesi yetiştirilmesine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam MADDE 2– (1) Bu Esas ve Usuller, Öğretim Üyesi Yetiştirme Programının işleyişine ilişkin esas ve usulleri kapsar.

Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Esas ve Usuller, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanun’unun 10 uncu maddesi,

(2) Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun ilgili maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 4 – (1) Bu Esas ve Usullerde geçen;

a) ÖYP: Yurt içi ve yurt dışında öğretim üyesi ve araştırmacı yetiştirilmesi amacıyla ilgili yükseköğretim kurumlarında açılan Öğretim Üyesi Yetiştirme Programını,

b) YÖK‐ÖYP Komisyonu: Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından bir Yürütme Kurulu üyesi başkanlığında farklı branşlardan beş öğretim üyesinden oluşturulan komisyonu,

c) ÖYP Araştırma Görevlisi: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı’na katılan lisansüstü eğitim‐öğretim yapan araştırma görevlisini,

ç) ÖYP Üniversitesi: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı kapsamında lisansüstü ğitimöğretim veren yükseköğretim kurumunu,

d) ÖYP Kurum Koordinasyon Birimi: Yükseköğretim kurumlarında Öğretim Üyesi Yetiştirme Programının sekretarya hizmetlerinin yürütülmesi, ÖYP’na ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesi ile her türlü harcamanın yapılmasında yetkili ve sorumlu birimi,

e) ÖYP Kurum Koordinatörü: OYP Kurum Koordinasyon Biriminin faaliyetlerinin yükseköğretim kurumu adına yürütülmesinden sorumlu, üst yönetici tarafından belirlenen ve üst yöneticiye karşı sorumlu kişiyi,

f) Gerçekleştirme görevlisi: Harcama yetkilisi tarafından ÖYP kurum koordinasyon biriminde görevli personel arasından belirlenen kişi ya da kişileri,

g) Harcama yetkilisi: ÖYP kurum koordinatörünü,

h) Muhasebe birimi: Yükseköğretim kurumlarında muhasebe işlemlerinin yürütüldüğü birimi,

ı) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe biriminin yönetiminden ve yetkili mercilere hesap vermekten sorumlu kişiyi,

i) ÖYP Puanı: Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına araştırma görevlisi olmak üzere başvuran adayların ya da program gereğince bir ÖYP üniversitesine eğitim‐öğretim görmek amacıyla başvuran ÖYP araştırma görevlilerinin lisans genel not ortalamasının %35’i ile Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavında (ALES) ilgili alanda alınan puanın %50’si ve varsa yabancı dil puanının %15’i alınarak hesaplanan ve en son girilen ALES ve Yabancı Dil Sınav sonuçlarına göre güncellenebilen puanı,

j) YÖK: Yükseköğretim Kurulunu,

k) Yükseköğretim Kurumu: Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerini,

l) Yabancı Dil Sınavı: ÜDS, KPDS veya eşdeğerliliği YÖK tarafından kabul edilen dil sınavını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM Kontenjanlar, Değerlendirme ve Atama

ÖYP Araştırma Görevlisi Kontenjanları MADDE 5 – (1) Yükseköğretim kurumları, ÖYP kapsamında alınmasını istedikleri anabilim dalları itibariyle araştırma görevlisi sayılarını ve araştırma görevliliğine başvuruda bulunacakların lisans veya lisansüstü mezuniyet alanlarına ilişkin özel şartları belirleyip YÖK’e bildirir. YÖK Yürütme Kurulu, programa katılmak üzere başvuruda bulunan yükseköğretim kurumlarının taleplerini değerlendirir ve ÖYP araştırma görevlisi kontenjanlarını belirler.

Başvuru ve Değerlendirme MADDE 6 – (1) Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı’na, YÖK Yürütme Kurulu kararı ile YÖK resmi internet sitesinde ilan edilen ÖYP araştırma görevlisi kontenjanlarına, belirlenen koşulları karşılayan adaylar ilgili rektörlüklere bireysel olarak başvururlar. Değerlendirme ve atamalar mevzuat hükümlerine göre yapılır.

(2) ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına, ilgili yükseköğretim kurumunun senato kararı ile ÖYP puanları esas alınarak da atama yapılabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yabancı Dil Öğretimi ve Lisansüstü Eğitim‐Öğretim

Yabancı Dil Eğitimi MADDE 7 — (1) Yabancı Dil Sınav Sonucu 65 puanın altında olan ÖYP araştırma görevlilerine ÖYP Puanları ve tercihleri esas alınarak Yükseköğretim Kurulunun belirlediği yurtiçindeki yükseköğretim kurumlarında altı aya kadar yabancı dil eğitimi verilir.

(2) Yurtiçindeki en çok altı aylık yabancı dil eğitimini tamamlayan ÖYP araştırma görevlileri, kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarına dönerler.

(3) Yabancı Dil Sınav Sonucu 65 ve üzeri puan alan ÖYP araştırma görevlileri, istekleri halinde yabancı dil eğitimi için üç ay süreyle yurtdışına gönderilir.

(4) Yabancı Dil eğitim programlarının başlama tarihinden en geç 1 yıl sonra, yapılacak ilk Yabancı Dil Sınavından 65 ve üzeri puan alamayan ÖYP araştırma görevlileri ÖYP Programı kapsamında yapılan desteklerden faydalanamazlar.

ÖYP araştırma görevlisi kontenjanları ve yerleştirme MADDE 8 – (1) ÖYP’na öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla katılan yükseköğretim kurumları, lisansüstü öğrenim verebilecekleri anabilim dallarını, bu anabilim dallarındaki öğretim üyesi sayılarını, eğitim‐öğretim ve araştırma altyapılarını, ÖYP dışı mevcut ve bu kapsamda almayı planladıkları araştırma görevlisi sayılarını ve bu öğrencilerde arayacakları asgari şartları YÖK’e bildirir. Yürütme Kurulu, YÖK‐ÖYP Komisyonunun görüşünü de alarak ÖYP kapsamında desteklenecek lisansüstü programları, öğrenci kontenjanları ve öğrencilerin kabulüne ilişkin şartları belirler ve YÖK resmi internet sitesinde ilan eder.

(2) Yabancı Dil Sınav puanı 65 ve üzeri olan ÖYP araştırma görevlileri, YÖK tarafından ilan edilen ÖYP lisansüstü programlarına, lisansüstü öğrenci olarak kayıt yaptırdıktan sonra, YÖK Yürütme Kurulu kararı ilgili yükseköğretim kurumlarında görevlendirilir.

Öğrenim Süresi MADDE 9 — (1) Öğrenim süreleri Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nde belirlenen sürelerdir. Anılan Yönetmelik hükümleri çerçevesinde verilen ek süre boyunca, ÖYP kapsamında verilen desteklerden yararlanılamaz.

(2) Bu Esas ve Usullerin 7 nci maddesi gereğince yabancı dil eğitimi verilen süreler ile Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği gereğince verilen ek süreler de dâhil olmak üzere azami eğitim‐öğretim süresi içinde çalışmalarını tamamlayamayan, ÖYP’na devam etmek istemeyen, kadrosunun bulunduğu yükseköğretim kurumunda görevine başlamayan veya görevine başlayıp mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyen ÖYP araştırma görevlilerine mecburi hizmete ilişkin genel hükümler uygulanır.

Danışman atanması ve tez izleme komitesi MADDE 10 - (1) ÖYP araştırma görevlilerine, lisansüstü öğrenim için kayıtlı oldukları enstitü tarafından bir danışman görevlendirilir. Danışman, her yarıyıl sonunda öğrenci hakkında, ilgili enstitü tarafından belirlenen esaslara uygun olarak hazırlayacağı değerlendirme raporunu enstitüye sunar. Bu raporlar düzenli olarak öğrencinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu yükseköğretim kurumuna iletilir.

(2) Dersleri başarı ile tamamlayan ÖYP araştırma görevlilerinin tez çalışmalarını değerlendirmek üzere, enstitü tarafından, varsa mecburi hizmet yükümlüsü olduğu üniversitede görev yapan bir öğretim üyesinin de katılımıyla en az üç öğretim üyesinden meydana gelen bir tez izleme komitesi oluşturulur. Bu komite her yarıyıl sonunda toplanarak ÖYP araştırma görevlisinin tez çalışmasını değerlendirerek bir rapor hazırlar. Raporun bir nüshası ÖYP araştırma görevlisinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu yükseköğretim kurumuna iletilir.

(3) Dersleri başarı ile tamamlayarak tez aşamasına geçen ÖYP araştırma görevlileri, tez danışmanının olumlu görüşü ve YÖK Yürütme Kurulu kararı ile atandıkları yükseköğretim kurumunda tez çalışmalarını yürütebilirler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÖYP Giderleri, Harcamalar ve Kaynak Aktarımı

ÖYP giderleri Madde 11 - (1) ÖYP araştırma görevlilerinin eğitimleri süresince kullanılmak üzere Yükseköğretim Kurulu tarafından her bir ÖYP araştırma görevlisi için eğitim‐öğretim ve araştırma amacıyla ilgili yükseköğretim kurumuna tahsis edilen kaynaklar; ÖYP araştırma görevlisinin ÖYP kapsamındaki proje giderleri, yurtiçi ve yurtdışı yabancı dil dâhil eğitim öğretim giderleri, ÖYP üniversitesine alınacak ofis ekipmanları, sarf malzemeleri ve makine teçhizat alım ve bakım onarım destek harcamaları, ilgili mevzuatı uyarınca yurtiçi ve yurtdışı görevlendirme giderleri (6245 sayılı Harcırah Kanunu uyarınca yapılan ödemeler ile ÖYP araştırma görevlisinin danışmanlar için ÖYP kapsamında yapılacak ödemeler dahil), tez çalışmaları ile eğitim programı kapsamında yapılacak diğer ödemeler için kullanılır.

Kaynak aktarımı MADDE 12 ‐(1) YÖK bütçesinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine kaydedilen denekten ÖYP uyarınca desteklenmesine karar verilen başvurulara ilişkin yürütme kurulu tarafından uygun görülen tutarlar, tahakkuk ettirilmek suretiyle ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenir. YÖK tarafından ÖYP kapsamında, yükseköğretim kurumlarına ödenen tutarların karşılığı, ilgili yükseköğretim kurumu tarafından bir yandan (B) işaretli cetveline öz gelir, diğer yandan (A) işaretli cetvele ödenek olarak kaydedilir. ÖYP kapsamında yapılacak ödemelere ilişkin süreler ve miktarlar YÖK Yürütme Kurulu tarafından belirlenir.

ÖYP kaynaklarının kullanımı MADDE 13 ‐(1) ÖYP kapsamında ilgili yükseköğretim kurumlarına ödenen tutarlardan yapılacak ödemelere ilişkin gider gerçekleştirme işlemleri, ÖYP Kurum Koordinasyon Birimi tarafından yerine getirilir.

Harcama belgeleri ve muhafazası Madde 14 ‐(1) ÖYP kapsamında yapılan harcamaların belgelendirilmesinde Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır. ÖYP faaliyetleri ile ilgili her türlü işlem ve harcamalara ilişkin belgelerin nüshaları, ilgili yükseköğretim kurumu ÖYP Kurum Koordinasyon Ofislerinde genel hükümlere göre muhafaza edilir ve denetime hazır halde bulundurulur.

Aktarma ve iade MADDE 15 ‐(1) ÖYP kapsamında ilgili yükseköğretim kurumlarına ödenen tutarlar her bir ÖYP araştırma görevlisi için bu Usul ve Esasların 11 inci maddesinde yer alan dağılıma uygun olarak harcanır. Aktarma amacı doğrultusunda kullanılamayacağı anlaşılan tutarlar arasında ve diğer gider kalemlerinden bu gider kalemlerine aktarma yapılamaz. ÖYP kapsamında yükseköğretim kurumlarına ödenen tutarlardan ÖYP araştırma görevlisinin ÖYP sonunda kullanılmayan tutarlar, YÖK’ün ilgili hesaplarına iade edilir.

Sorumluluk MADDE 16 ‐(1) Yükseköğretim kurumları, bu Esas ve Usullerde kendisine verilen görevlerin mevzuata uygun olarak ve etkin bir şekilde yürütülmesinden ve YÖK’e gerekli bilgi akışının sağlanmasından sorumludur.

Denetim MADDE 17 ‐(1) Bu Esas ve Usuller kapsamında yapılan harcamalar, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre denetlenir. ÖYP’nin uygulanmasına ilişkin olarak yükseköğretim kurumunca yapılan iç denetim sonucunda bu Esas ve Usullere aykırılık teşkil eden bir hususun tespiti halinde bu durum ilgili yükseköğretim kurumu tarafından YÖK’e iletilir. ÖYP’nin yükseköğretim kurumlarındaki uygulamaları gerek görülmesi halinde ayrıca YÖK tarafından denetlenebilir. ÖYP faaliyetlerinde Türk Ceza Kanunu açısından suç teşkil eden fiillerin tespiti halinde görevliler hakkında ilgili yükseköğretim kurumu tarafından genel hükümlere göre işlem yapılır.

(2) Bu Esas ve Usuller kapsamında yapılan harcamalar Sayıştay denetimine tabidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler

MADDE 18 — (1) 31/07/2008 tarihinden sonra yükseköğretim kurumlarının araştırma görevlisi kadrolarına atanan ve halen aynı kadroda bulunan araştırma görevlilerinden, ÖYP puanı, bu usul ve esaslar çerçevesinde aynı üniversitenin aynı anabilim dalına atanan araştırma görevlileri ile eşit ya da daha yüksek olanlar, yükseköğretim kurumlarının ilgili yönetim kurullarının önerisi ve YÖK Yürütme Kurulu’nun kararı ile bu usul ve esaslar çerçevesinde ÖYP araştırma görevlisi desteklerinden faydalandırılırlar. (2) Bu Usul ve esasların yürürlüğe girmesinden önce, ÖYP programına dahil olan yükseköğretim kurumlarına DPT tarafından daha önce aktarılmış tutarlar dikkate alınarak, YÖK Yürütme Kurulu’nun kararı ile bu Usul ve Esaslar çerçevesinde desteklere devam edilir.

Yürürlük MADDE 19– (1) Bu Esas ve Usuller, YÖK yürütme kurulu kararıyla yürürlüğe girer.

Yürütme MADDE 20– (1) Bu Esas ve Usulleri, Yükseköğretim Kurulu Başkanı yürütür.

“Kaynak aktarımı” başlıklı 12. maddede yer alan “…ÖYP kapsamında yapılacak aktarmalara ilişkin süreler ve miktarlar YÖK Yürütme Kurulu tarafından belirlenir.” hükmüne istinaden üniversitelere aşağıda belirtilen miktarlar kadar aktarım yapılması uygun bulunmuştur.